ՆԱՀԱՆՋ ԵՐԳՈՎ
XI
Բայց երբ վերըսկսենք մեր զրույցը կիսատ,
Որ կոչվում է կարծեմ բացատրություն,
Ինչ որ կոկված-սոկված խոսքերի տակ ծանոթ
Պիտի ջանամ ծածկել լռությունըս հսկա,
Որ դրանով, հանկարծ, քեզ չվիրավորեմ:
Միշտ խորհելով նույնը՝ պիտի չասեմ նաև,
Որ ինձանից երբեք դու չե՜ս ազատվելու,
Ինչպես չես ազատվի ո՛չ թե միայն փեշից,
Այլ քո մաշկի՜ց նաև,
Որի վրա
Իմ մատներն են թողել իրենց դաջվածքը խոր,
Որ չպիտի ջնջվի մոռացումից անգամ...
Պիտի չասեմ նաև,
Որ աչքերս էլ փակեմ՝
Իմ հայացքը կզգաս դու քո մեջքո՜վ նույնիսկ,
Անգամ հազարավո՜ր կիլոմետրի վրա:
Ու սայթաքես եթե կամ քայլերըդ խառնես՝
Զուր մի՛ կարծիր, թե դա դարուփոսից եղավ:
Այդ իմ հայացքն է քեզ շփոթեցնում հեռվից...
XII
Էլեկտրական լարին միշտ կիպ ու հուպ
Իր եղանով անկոթ
տրոլեյբուսը
մերթ-մերթ
Շաղ է տալիս կայծի խրձեր խառն ու խռիվ,
Շաղ է տալիս այնպես,
Ասես անտես մի մարդ
Ինչ-որ բան է զոդում
Խավարի մեջ,
Օդում:
Մեր սրտերն էլ չէ՞ որ զոդված էին իրար,
Զոդված էին՝
ասես աստծու հենց ի՛ր ձեռքով.
Ո՜չ մի սպի չկար զոդման տեղում:
Զոդված էին՝
ինչպես մոլեկուլն է զոդված,
Եվ ատոմը...
Ու մենք - բաժանվո՞ւմ ենք:
Հիմա անգիր գիտի ողջ աշխարհը.
Երբ անբաժանելին բաժանում են՝
Անջատվում է ահե՜ղ մի ջերմություն:
-Վկա՝ ատոմն ինքը:
Իսկ մեր բաժանումից... ծնունդ կառնի
Մի այնպիսի՛ ահեղ սառնամանիք ու ցուրտ,
Որ չի կարող չազդել եղանակի՜ վրա:
-Վկան՝ բևեռները...
XIII
Իրոք՝
սառնամանի՜ք,
Այնպիսի՛ ցուրտ իրոք,
Որ կարող է նույնիսկ ահաբեկել
Դեռ նոր սիրահարված այն զույգերին,
Որոնք հանդիպումի այլ տեղ չունեն,
Բացի փողոցներից ձմեռնաշունչ:
Տեղ չունեինք մե՛նք էլ:
Ու ցրտի մեջ ձմռան
Քայլում էինք՝
Ասես կոխկըրտելով
Ոչ միայն ձյուն-սառույց,
Այլև ժամ-ժամանակ:
Իսկ մեր շրթունքներից ու ռունգներից
Ընդհատ պոռթըկացող շնչառությունը տաք
Ասես ծուխը լիներ այն լուռ կրակոցի,
Որ «սոլյուտ» է կոչվում օտար բառով...
Քայլում էինք՝
գուցե ցրտից սրթսըրթալով
Ու թերևըս ցրտից փոքր-ինչ և կուչ եկած,
Բայց... տաքանում էին մեզ նկատող մարդիկ...
Սառնամանիքի մեջ անծայրածիր
Քայլում էինք այնպես, ինչպես հավանաբար
Երկրագնդի երկու սառած բևեռների
Հայտնագործողներն են քայլել մի օր...
Եվ մենք ինչո՞վ չէինք հայտնագործող, ասա՛:
Ես քե՛զ էի գտել,
Գտել էիր դու ի՛նձ...
XIV
Սենյակում բուն դրած հսկա սարդի նման՝
Համայն աշխարհով մեկ իր ոստայնն է փռում
Ռադիո-ընդունիչը:
Երկու մատով
Ես սեղմում եմ նրա սապատները մեկ-մեկ,
Եվ որտեղի՜ց-որտե՜ղ, չանցած երկու վայրկյան,
«Ավե Մարիա»-ն է մսերիս մեջ խրում
Նոտաների փուշը...
Չե՞ս նկատել արդյոք,
Որ հասնում է մի տեղ,
Սարսըռազդո՜ւ մի տեղ,
Երբ նվագող բոլոր գործիքները
Լոկ մի բան են ճչում.
-«Զարմանո՜ւմ եմ»:
Զարմանում եմ ե՛ս էլ,
Միա՜յն զարմանում եմ:
Զարմանում եմ, թե այդ ինչպե՞ս եղավ, ինչպե՞ս,
Որ կարճ պաչի փոխվեց մեր համբույրը երկար,
Եվ ժպիտըս փոխվեց քմծիծաղի...
...Խավարատյաց էին աչքերն իմ սև,
Մթահալած էին աչքերն իմ մութ.
Զույգ լուսարձակ էին կարծես նրանք:
Զարմանում եմ, թե ո՞նց, ո՞նց պատահեց,
Որ բնակվեց այնտեղ մթին տրտմությունը՝
Ինչպես որ չղջիկը քարանձավում...
...Դու շատ հաճախ էիր իմ մազերը գովում,
Որովհետև ուրիշ գովելու բան չունեմ:
Եվ ինձ զգում էի զորե՛ղ զարմանալի:
Զարմանում եմ, թե ո՞նց իմ մտքով իսկ չանցավ,
Որ կարող ես մի օր դու Դալիլա դառնալ
Եվ քո ձեռքով խուզել մազերը Սամսոնիդ...
...Իմ ձեռքերի գործը քեզ սիրելն էր որ կար՝
Փայել-փայփայելը,
Գրկել-գուրգուրելը:
Հիմա նրանք ի՞նչ են.
Խեղճ գործազո՜ւրկ:
Ու թե նրանց նույնիսկ նշանակեն նպաստ՝
Պիտի հրաժարվե՜ն:
Չզարմանա՞մ...
...Ներսըս հացադուլ է հայտարարել հիմա,
Ու սիրադուլ՝ սիրտըս:
Եվ ոտներս են միայն, որ չեն հայտարարում
Իրենց գործադուլը.
փողոցներում նրանք
Կոշկատակ են մաշում:
Չզարմանա՞մ...
Ու մտքերս են գործում,
Նույն փորձանքն են փորձում.
-Սկըսելով քեզնից՝ վերադառնում են քեզ,
Այն ընտանի սովոր կենդանու պես,
Որ դուրս գալով տնից՝ տուն է գալիս վերջում,
Իսկ տունն արդեն չկա՜:
Չզարմանա՞մ...
Չզարմանա՞մ, ասա՛,
Ինչպե՞ս չզարմանամ,
Որ այսքանից հետո ես, մտովին,
Քո անունն եմ տալիս՝ շա՛տ ավելի հաճախ,
Քան վտանգված նավի ռադիո-հեռագրիչը
Իր ահաբեկ «SOS»-ը...
XV
Դու փորձում ես գտնել արդարացում.
«Սայթաքում են... ընկնում... բայց չէ՞ որ ես... »:
Իսկ ես վերհիշում եմ քո երազը.
Իբըր թե ընկել ես ու ոտներըդ ջարդել,
Բայց... չես կարողանում քայլել ո՛չ թե ինքըդ,
Այլ ե՛ս, քո փոխարեն, ե՜ս չեմ կարողանում...
Ե՛ս, որ երազների չեմ հավատում բնավ,
Հիմա ինչպե՞ս չասեմ,
Ասա՛, ինչպե՞ս չասեմ,
Որ այս երազը ճի՜շտ դուրս եկավ:
Քո՛ ոտներն են ջարդվել,
Քայլել ե՛ս չեմ կարող...