1924 — 1971

Պարույր Սևակ

Հայ բանաստեղծ, գրական քննադատ և թարգմանիչ

Պատահական հատված

Բացահայտեք նրա ժառանգությունը
Կենսագրություն

Հայաստանի Ձայնը

Պարույր Սևակը (հունվարի 24, 1924 - հունիսի 17, 1971) 20-րդ դարի ամենանշանավոր հայ բանաստեղծներից մեկն էր: Նրա ստեղծագործությունը բնութագրվում է հուզական խորությամբ, հայրենասիրական թեմաներով և լեզվի նորարարական մոտեցմամբ:

Ծնվել է Զանգակատուն գյուղում, Սևակն ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը, այնուհետև ստացել է բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան Մոսկվայի Գորկու անվան համաշխարհային գրականության ինստիտուտում:

Նրա բանաստեղծական ժողովածուները, այդ թվում «Անլռելի զանգակատուն» և «Մարդը ափի մեջ», հաստատեցին նրան որպես հայկական բանաստեղծության վարպետ՝ համատեղելով ավանդական ձևերը մոդեռնիստական զգացողությունների հետ:

Պարույր Սևակի դիմանկար
Ստեղծագործություններ

Նշանավոր Գործեր

Անլռելի զանգակատուն

1959

Հայոց ցեղասպանության զոհերին նվիրված բանաստեղծությունների հզոր ժողովածու, որի վերնագրային բանաստեղծությունը դարձավ նրա ամենահայտնի գործերից մեկը:

Մարդը ափի մեջ

1963

Խորապես փիլիսոփայական ժողովածու, որն ուսումնասիրում է մարդկային վիճակը, գոյությունը և անհատների ու հասարակության միջև հարաբերությունները:

Եղիցի լույս

1969

Նրա վերջին հրատարակված ժողովածուն, որը ցուցադրում է նրա հասուն ոճը և խորը մտորումները կյանքի, սիրո և ազգային ինքնության մասին:

Մեջբերումներ

Նրա Խոսքերով

Լավագույն դիմակն այն է, անկասկա՛ծ,

Որ կոչվում է դեմք:

— Պարույր Սևակ

Ես հոգնել եմ մանրաքանդակ պաղ խոսքերից:

Լավ է լինել հմուտ դարբին, քան ոսկերիչ...

— Պարույր Սևակ

Երազել է տալիս մութը,

Իսկ երազել մենք չենք ուզում:

— Պարույր Սևակ

Եվ հասկանում ես, որ մարդն, ի վերջո,

Նորի՛ց չի սիրում, սիրում է կրկի՜ն...

— Պարույր Սևակ
Ժամանակագրություն

Կյանքի Ժամանակագրություն

1924

Ծնունդ

Ծնվել է հունվարի 24-ին Արարատի շրջանի Չանախչի (ներկայիս Զանգակատուն) գյուղում։ Պարույրը իր ծնողների երկրորդ զավակն էր, սակայն առաջնեկի փոքր տարիքում մահի արդյունքում նա դառնում է ընտանիքի միակ երեխան։

1929

Վաղ մանկություն

Հինգ տարեկանից սկսել է գրել ու կարդալ։ Նույն տարիքից էլ սկսում է հաճախել դպրոց, թեև սկզբում ոչ օրինական կարգով, քանի որ տարիքը թույլ չէր տալիս։

1940

Կրթություն

Դպրոցը գերազանց առաջադիմությամբ ավարտելով՝ ընդունվում է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի հայերենի բաժինը։

1945

Համալսարանի ավարտ և աշխատանք

Ավարտել է Երևանի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1945-1946թթ աշխատել է «Ավանգարդ»-ում, իսկ 1945-1949թթ՝ Արտասահմանյան երկրների հետ բարեկամության և մշակութային կապի հայկական ընկերությունում։

1949-1951

Գրական գործունեություն

Աշխատել է «Գրական թերթ»-ի խմբագրությունում՝ որպես պոեզիայի բաժնի վարիչ։

1951-1959

Մոսկվայի շրջան

1951-1956թթ սովորել է Մոսկվայի Մ.Գորկու անվան գրականության ինստիտուտում։ 1955-1959թթ դասախոսել է նույն ինստիտուտում։

1963-1971

Գիտական և հասարակական գործունեություն

1963թ-ից աշխատել է որպես ավագ գիտաշխատող ՀՀ ԳԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում։ 1966-1971թթ եղել է Հայաստանի գրողների միության վարչության քարտուղար, ԽՍՀՄ VII գումարման Գերագույն խորհրդի դեպուտատ։

1967-1970

Գիտական նվաճումներ

1967թ-ին Սայաթ-Նովա թեմայով թեզ է պաշտպանել և 1970թ-ին ստացել է բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան։

1962-1965

Կինոարվեստ

Նրա սցենարներով նկարահանվել են «Մեսրոպ Մաշտոց» (1962թ.) և «Սայաթ-Նովա» (1965թ.) փաստագրական կինոնկարները։

1971

Ողբերգական վախճան

Հունիսի 17-ին զոհվել է ավտովթարից և թաղված է հայրենի գյուղում։

Ժառանգություն

Հարատև Ժառանգություն

Պարույր Սևակի բանաստեղծությունները թարգմանվել են աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով։ Այսօր նրա տունը Զանգակատունում վերածվել է թանգարանի։ Նրա բանաստեղծությունները դասավանդվում են Հայաստանի դպրոցներում, և բազմաթիվ փողոցներ, դպրոցներ և մշակութային հաստատություններ կրում են նրա անունը։ Նրա խոսքերը շարունակում են ոգեշնչել հայերի սերունդներին և բանաստեղծության սիրահարներին ամբողջ աշխարհում։

Ուսումնասիրեք նրա ամբողջական գործերը