Sevak

ԱՆԼՌԵԼԻ ԶԱՆԳԱԿԱՏՈՒՆ

ՂՈՂԱՆՋ ՈՒԽՏԱԳՆԱՑՈՒԹՅԱՆ

Աշունն էլի զբաղվում է ներկարարի իր փեշակով.
Նա օրն ի բուն աշխատում է,
Իսկ գյուղացին՝ հանգստանում,
Երբ աղունը տուն է գալիս
Ծանր սայլով կամ իշուկով,
Երբ աղվում է թթու-թուրշին,
Նորոգվում է ճոճկան քուրսին,
Ու չորացած ցան-փթիրը ամրոցի տեսք է ստանում:
 
         Ամբողջ ամառ
         Ջրի համար
Հոգի տվող հողը հիմա
Ծծողական թղթի նման
Կլանում է եղյամ ու թոն
Ու մեկ քրտնում, մեկ մրսում է:
Փխրուն գետինն աշնան ցրտի պա՜րզ գաղտնիքով
Նորից իրեն, մումիայի պես, զմռսում է:
 
Ընկուզենին ու խնձորին 
Իրենց խաշամն են ծալծլում հանդ ու ձորին՝ 
Նորահարսի փոթ-փոթ շորի 
Ալիքավոր դարսի նման: 
Լոկ փշատն է կարմրատակված կախվել ճութ-ճութ՝ 
Մեղվի գնդված պարսի նման: 
 
Վերի-վերի, պարապ-սարապ ջահելի պես՝ 
Չի կարենում քամին մի տեղ տիտիկ անել. 
Դես է վազում - դեն է թռնում, 
Մերթ ուզում է ծերպի խորքը մտիկ անել, 
Մերթ ծառի հետ կոխ է բռնում, 
Քիթը կոխում ուր պատահի՝ 
         Սափորի մեջ, 
Հարս ու կանանց խորհրդավոր փեշերի տակ: 
 
Լեռնաշխարհում աղբյուր-վտակ 
Իրենց սնդիկ մարմնի վրա նորից հագնում են ապակի, 
Մինչ տներում՝ ներսի տաքից՝ 
Ապակիներն ուրախությամբ լաց են լինում աննպատակ: 
 
Ղավուրման է ամեն թոնրի 
Աղ ներծծում ու ճարպ հալում: 
Ամեն կողմից կանչում խաշի, 
Հարիսա են անվերջ հարում: 
 
         Այստեղ՝ ծնունդ, 
         Այնտեղ՝ կնունք, 
Աչքալույսի ժպտուն օղի: 
Ամեն մատուռ՝ հավաքավայր, 
Եվ ամեն վանք՝ ուխտատեղի:
 
Ու վանք տանող ամեն ճամփա ու սայլուղի 
Նախշըվում են տեսակ-տեսակ ոտնահետքով.
Տրեխավոր, մաշիկավոր, բոբիկ ոտքով 
         Վանք են գնում 
Հեռու-մոտիկ ամեն գյուղից: 
Տան առաջնեկ գառը՝ կապված էշի վզից, 
Առաջ վազում, կախ է ընկնում, շուրջը նայում, 
Ու տանջվում է այն հարկադիր ու կեղծ հազից, 
Որ անկասկած պիտի հնչեր իբրև մայուն... 
 
Այնինչ ջորու մեջքին կապված 
Զնգզնգացող սև կաթսայից՝ 
Ինչպես ասպետն իր զրահից՝ 
         Մի զառ խորոզ, 
         Գոռո՜զ-գոռո՜զ, 
Իր կատարն է մեկ դուրս հանում, 
         Մեկ՝ ներս տանում, 
Եվ թափ տալով իր թևերը հրանման՝ 
Չհրկիզող կայծերի խուրձ 
Ու բոցեր է ցրում իր շուրջ: 
 
Եվ սայլերն են առաջ սողում՝ 
Լծից պոչուկ բեռնավորված 
Աղմըկարար ճիժ ու պիժով, 
Աման-չաման-կուլա-կժով, 
Աչքերն ածուխ աղջիկների անծուխ բոցով, 
Նորածընի օրորոցով: 
Ու դալարուկ ճիպոտն ահա 
Իր ազդեցիկ սուլ սուլոցով 
Մինչև եզան մեջքը դաղի՝ 
Նախ երկնքի կապույտ երեսն է կտրատում՝ 
Երկրից ճայթած կայծակի պես: 
         Ոմանք՝ ուրախ, 
         Ոմանք՝ տրտում, 
Սա՝ տխրադեմ-որբ ձագի պես, 
Նա՝ ժպտերես ու բախտավոր, 
         Սա՝ կարմրաթուշ, 
         Նա՝ ախտավոր, 
Եվ բոլորը՝ ուխտը սրտում - 
         Թը՛փ հա թրը՜փ, 
         Զը՛նգ հա զրը՜նգ, 
         Ճը՛ռ հա ճռի՜նչ - 
         Հասնում են վանք՝ 
                  Ուխտատեղի: 
 
Եվ մոմերի ու կանթեղի 
Բուրումնալից բոցն է ճթթում, 
Ծաղկի նման փունջ-փունջ փթթում, 
Ծաղկի նման վառ ու դեղին: 
«Տե՜ր» են կանչում մի-մի բերան, 
Մի-մի ծունըր աղոթք անում, 
Մատղացուի ոտ ու վզից 
Արձակում են կապ ու պարան, 
Եվ գավիթի սալարկը պաղ 
Զոհի արյամբ է տաքանում... 
 
Եվ հնչում է դհոլ-զուռնան, 
Որ վանքերը հնամենի, 
Մատուռները մեկեն դառնան 
Խրախճանքի արբշիռ ու ցոփ հրապարակ:
Lilas